Prostata, czyli męski gruczoł krokowy, umiejscowiona jest bezpośrednio pod pęcherzem moczowym. Otacza ona sterczowy odcinek cewki moczowej, a jej tylna powierzchnia przylega do odbytnicy. U wielu mężczyzn w dojrzałym wieku bywa przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości.
Przez wzgląd na jej lokalizację urolog jest w stanie w dosyć łatwy sposób określić, czy cierpimy na to schorzenie. Choć badanie per rectum może być dla panów krępujące, jest to najszybszy sposób na określenie zmian w wielkości prostaty. Warto zatem przełamać wstyd, zwłaszcza że dolegliwości związane z przerostem gruczołu mogą być dokuczliwe i skutecznie utrudniają normalne funkcjonowanie.
Nieprzyjemne symptomy
Wśród podstawowych objawów choroby wyróżnić należy przede wszystkim wyczekiwanie na rozpoczęcie oddawania moczu. Jego strumień zaś jest cienki, słaby i przerywany. Cała czynność wydłuża się. Często towarzyszy temu również uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza i występująca po krótkim czasie pilna potrzeba oddania moczu jeszcze raz.
Kolejnym symptomem jest konieczność częstszego niż dotychczas korzystania z toalety. Parcie pęcherza i chęć oddania moczu budzą chorego również w nocy. Objaw ten to tak zwana nokturia. Dodatkowo niezwykle trudno powstrzymać wypływ moczu, dlatego toalety trzeba szukać niezwykle szybko. Jest to charakterystyczny symptom parcia naglącego. Problemem jest również nietrzymanie moczu.
Czynniki ryzyka
Przerost prostaty to choroba, na którą najbardziej narażeni są mężczyźni dojrzali – po 40./50. roku życia. Wraz z wiekiem wzrasta bowiem prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Przyczyny zmian nie są do końca wyjaśnione. Powiększenie gruczołu krokowego związane jest ze spadkiem poziomu androgenów, w tym głównie testosteronu, co jednak go powoduje, wciąż nie wiadomo. Wśród lekarzy nie brakuje opinii, że jest to zwyczajna oznaka starzenia się organizmu mężczyzny, podobnie jak siwe włosy czy też plamy starcze. Nie należy zatem krępować się badaniem, które wykonuje urolog.
Na rozwój choroby wpływ mają wiek, czynniki genetyczne i hormonalne, a także dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, siedzący tryb pracy i życia oraz spożywanie dużej ilości alkoholu.
Jak często należy się badać?
Regularne wizyty w Poradni Urologicznej zaleca się mężczyznom powyżej 50 roku, czyli w okresie gdy problemy urologiczne najczęściej zaczynają się pojawiać. Kontrole powinny odbywać się przynajmniej raz w roku. W gabinecie, oprócz dokładnego wywiadu, powinno być również przeprowadzone palpacyjne badanie gruczołu krokowego, analiza poziomu PSA we krwi oraz ewentualna ocena układu moczowo-płciowego w USG. Pacjent powinien zgłosić się do specjalisty urologa, niezależnie od wieku, w przypadku wszystkich niepokojących objawów związanych z układem moczowym, np. potrzebą częstego korzystania z toalety, osłabieniem strumienia moczu, nocnymi mikcjami, krwiomoczem czy bólami okolicy krocza.- mówi lek. med. Michał Jung, specjalista urolog z Poradni Urologicznej w Gdańsku.
Konsekwencje
Ze względu na to, że gruczoł położony jest blisko cewki moczowej, jego przerost powoduje ucisk i jej przewężenie. Wpływa to również w sposób negatywny na działanie pęcherza moczowego, gdyż aby oddać mocz, konieczne jest silniejsze kurczenie się mięśnia wypieracza, znajdującego się w pęcherzu.
Wraz z postępem choroby negatywne zmiany w działaniu i budowie pęcherza moczowego intensyfikują się. Dochodzi do pogrubienia jego ścian oraz przerostu włókien mięśniowych. Tworzą się tak zwane uchyłki, w których zbiera się mocz i na stale zalega. Sprzyja to zakażeniom oraz rozwojowi kamieni w pęcherzu moczowym. Zdarzają się również przypadki, w których zalegający mocz wywołał niewydolność nerek oraz mocznicę. Przerost prostaty doprowadzić może również do poważnych zaburzeń w unerwieniu pęcherza moczowego.
Diagnostyka schorzenia
Wykonywanie badań kontrolnych gruczołu krokowego u mężczyzn, którzy borykają się z problemami z prawidłowym oddawaniem moczu, jest koniecznością. Każdy mężczyzna zbliżający się do pięćdziesiątki, powinien skonsultować się z lekarzem. Urolog w pierwszej kolejności przeprowadzi wywiad z pacjentem, a w następny kroku wykona badanie per rectum. Przydatna będzie również analiza moczu oraz krwi.
Chociaż badanie przez odbyt może być wstydliwe i niekomfortowe, warto się przełamać i udać z problemem do lekarza, zwłaszcza że objawy choroby są dokuczliwe i z czasem nasilają się.